2026

Каляндар знамянальных і памятных дат горада Жодзіна на 2026 год

245 год назад (1781) мястэчка Багуслаў Поле ўпершыню афіцыйна ўпамінаецца пад новай назвай – Жодзін.
105 год таму (1921) ў Жодзіна створана паштовае аддзяленне.
105 год таму (1921) ў Жодзіна адкрылася хата-чытальня.
100 год з дня нараджэння Купрыянава Пятра Іванавіча (1926 г., г. Жодзіна – 2.11.1944), Героя Савецкага Саюза, які ваяваў у партызанскай брыгадзе «Разгром», а з 20.08.1944 г. на 3-м Беларускім фронце. Гераічна загінуў у раёне Кулдыга (Латвія). Адна з вуліц г. Жодзіна і СШ №1 носяць яго імя.
70 год з часу стварэння (1956) духавога аркестра Палаца культуры Беларускага аўтазавода. Першым кіраўніком калектыва быў Э. П. Сенкевіч. У 1976 г. аркестр атрымаў званне народнага.
70 год таму (1956) пабудавана бальніца па вул. Купрыянава.
65 год з часу (1961) стварэння народнага тэатра «Штурх» ПК ААТ «БелАЗ», які быў арганізаваны на базе драматычнага гуртка. Першымі рэжысёрамі тэатра былі Ю. Ліцінскі і В. Скарабагатчанка. У 1972 г. тэатр узначаліў М. П. Бараш. Званне «народнага» калектыў атрымаў 3 ліпеня 1978 г. Тэатр неаднаразова станавіўся лаўрэатам Рэспубліканскіх конкурсаў народных тэатраў у розныя гады.
65 год з часу (1961) стварэння харавой капэлы пад кіраўніцтвам У. С. Лінкевіча. У 1966 г. капэле было прысвоена званне «народнай», мастацкім кіраўніком тады быў Э. Р. Шчыры, заслужаны работнік культуры Рэспублікі Беларусь.
65 год таму (1961) створана футбольная каманда «Ракета», з 1969 г. «Тарпеда». З 2011 года футбольны клуб «Тарпеда-БЕЛАЗ».
60 год назад (1966) быў сфарміраваны Жодзінскі ўчастак «Электрасетка».
55 год назад (1971) уведзены ў эксплуатацыю новы корпус бальніцы па вул. Дзеравянка.
45 год таму (1981) створана будаўнічая арганізацыя «Будмехсервіс». Сёння ААТ «Будмехсэрвіс».
40 год назад (1986) адкрыўся клуб ААТ «КЗЦШ».
35 год таму (1991) створаны ансамбль народнай песні «Зарачанка».

Студзень

30 год назад (1996) на базе ПК ААТ «БелАЗ» створаны клуб «Ветэран».

5 студзеня

35 год з дня выхаду (1991) першага нумара газеты «Жодзінскія навіны».

6 студзеня

35 год назад (1991) быў створаны Фонд сацыяльнай абароны насельніцтва.

21 студзеня

55 год з часу (1971) адкрыцця дзіцячага дома на вул. Савецкая, 20Б. Пазней – ДУА «Жодзінскі дашкольны дзіцячы дом».
65 год з дня нараджэння Яблычкінай Святланы Леанідаўны (25.01.1961, пас. Нафтаннікаў, Навасібірскай вобл.), паэтэсы г. Жодзіна. Аўтар зборніка вершаў «Ожидание» і калектыўнага зборніка «Пространство свирели». Піша вершы аб каханні, прыродзе, чалавечых узаемаадносінах.

28 студзеня

75 год з дня нараджэння Кадырава Міхаіла Анатольевіча (28.01.1951, г. Ельск Гомельскай вобл.), беларускага вучонага ў галіне селекцыі і насенняводства. Доктар сельскагаспадарчых навук (1991). 3 1976 г. працаваў ў БелНДІЗіК (з 1995 г. намеснік дырэктара). Узнагароджаны Дзяржаўнай прэміяй Беларусі (1994). 3 1999 па 2006 г. – дырэктар РУП «НПЦ НАН Беларусі па земляробству».

Люты

6 лютага

95 год з дня нараджэння Горына Вячаслава Цімафеевіча (06.02.1931, г. Астрахань – 02.10.1994), беларускага вучонага ў галіне заатэхніі. Доктар сельскагаспадарчых навук (1972), прафесар, дырэктар БелНДІЖ (1964 – 1973), з 1973 – 1975 г. віцэ-прэзідэнт УАСГНІЛ. На будынку РУП «НПЦ НАН Беларусі па земляробству» яму адкрыта мемарыяльная дошка.
25 год таму (2001) створаны Жодзінскі вопытна- эксперыментальны завод «Рэміз».

15 лютага

115 год з дня нараджэння Бажоры Фёдара Максімавіча (15.02.1911, в. Елізаветаўка Мілераўскага р-на Растоўскай вобл. – 04.07.1966), Героя Савецкага Саюза (24.03.1945), удзельніка вызвалення Жодзіна ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Адна з вуліц г. Жодзіна носіць яго імя.
90 год з дня нараджэння Дзенісевіча Уладзіміра Лук’янавіча (15.02.1936, в. Заполле, Гродненскай вобл. – 01.06.2002), беларускага вучонага ў галіне жывёлагадоўлі. Працаваў у Беларускім навукова-даследчым інстытуце жывёлагадоўлі. Доктар сельскагаспадарчых навук (1993), лаўрэат прэміі Савета Міністраў СССР (1980), аўтар 200 навуковых прац.

Сакавік

75 год назад (1951) было створана Жодзінскае пасялковае аддзяленне міліцыі.

1 сакавіка

35 год з часу (1991) адкрыцця гарадскога Дома культуры.
105 год з дня нараджэння Барысаўца Канстанціна Фёдаравіча (11.03.1921, в. Знамя Слуцкага р-на Мінскай вобл. – 08.06.2011), беларускага вучонага-эканаміста. Доктар эканамічных навук (1977), прафесар (1982). Заслужаны работнік сельскай гаспадаркі Беларусі (1977).

3 сакавіка

65 год з дня нараджэння Асташонка Сяргея Аляксандравіча (03.03.1961, г. Жодзіна). У 1980 годзе скончыў навучанне ў Бабруйскім мастацка-тэхнічным вучылішчы. Працаваў мастаком-афарміцелем на жодзінскіх прадпрыемствах, на мэблевай вытворчасці Барысава. З 1993 г. працуе ў ДУА «Дзіцячая мастацкая школа мастацтваў г. Жодзіна» настаўнікам малюнка, жывапісу, станковай кампазіцыі.

Красавік

1 красавіка

110 год з дня нараджэння Сіліч Марыі Юльянаўны (01.04.1916, в. Юр’ева Смалявіцкага р-на – 1998). 3 1940 г. працавала загадчыцай урачэбнага ўчастка ў Жодзінскім сельсавеце. У гады Вялікай Айчыннай вайны лячыла хворых і параненых у атрадзе імя Будзённага брыгады «Смерць фашызму». 3 1944 г. загадвала ўрачэбным участкам ў Жодзіне, потым была першым галоўным урачом участковай бальніцы, з 1962 г. – загадчыца дзіцячым аддзяленнем. 25.02.1961г. ёй было прысвоена званне «Заслужаны ўрач БССР», узнагароджана медалямі «Партызану Айчыннай вайны» I ступені і інш.
50 год назад (1976) са складу БУ-30 было выдзелена будаўнічае ўпраўленне №161.

6 красавіка

60 год з дня (1966) адкрыцця дзіцячай бібліятэкі г. Жодзіна.

22 красавіка

75 год з дня нараджэння Кашэўскага Валерыя Міхайлавіча (22.04.1951, в. Залатая Горка Смалявіцкага р-на Мінскай вобл.), старшыні Жодзінскага гарвыканкама (1995–2006).
105 год таму (1921) ў Жодзіна створан саўгас ім. Троцкага, з 1929 г. саўгас «Зарэчча». Загадчыкам саўгаса быў Фрыдрых Львовіч Кальмейнер.

Май

7 мая

70 год з дня нараджэння Фралянкова Аляксандра Міхайлавіча (07.05.1956, г. Крычаў Магілёўскай вобл.), беларускага мастака. Удзельнік усесаюзных, рэспубліканскіх, замежных і гарадскіх выстаў з 1981 г., член Беларускага Саюза мастакоў з 1988 г. Працуе ў станкавым жывапісе, удзельнік мастацкіх выстаў у Расіі, ЗША, Прыбалтыцы, Германіі, Францыі, Полынчы. У 2003–2012 гг. працаваў у аддзеле прамысловага дызайну Беларускага аўтамабільнага завода (ААТ «БелАЗ»).

13 мая

70 год з дня нараджэння Доўгага Васіля Яўгенавіча (13.05.1956, в. Высокае Смалявіцкага р-на Мінскай вобл.), заснавацеля Жодзінскай школы па барацьбе самба, ім асабіста і пры яго непасрэдным удзеле падрыхтавана 37 майстроў і 56 кандыдатаў спорта. Старэйшы трэнер вышэйшай катэгорыі, суддзя нацыянальнай катэгорыі. Дырэктар ДУ «Спецыялізаваная дзіцяча-юнацкая спартыўная школа алімпійскага рэзерву г. Жодзіна» (1991–1993).

14 мая

80 год назад (1946) на станцыі Соль-Данецкая была сфарміравана вайсковая частка 48848 матэрыяльна-тэхнічная база. У Жодзіна з лютага 1965 г.

15 мая

90 год з дня нараджэння Галушкі Васіля Міхайлавіча (15.05.1936, в. Дамантовічы Капыльскага р-на Мінскай вобл. – 09.07.2021), беларускага вучонага ў галіне сельскагаспадарчых навук. З 1966 працаваў у Навукова-практычным цэнтры па жывёлагадоўлі (з 1969 – загадчык аддзела птушкагадоўлі, аддзела кармлення сельскагаспадарчых жывёл, аддзела кармлення свіней, з 1987 – загадчык лабараторыі, з 2003 – галоўны навуковы супрацоўнік). Доктар сельскагаспадарчых навук (1992), прафесар (1993), чл.-кар. Акадэміі аграрных навук РБ (1994).

18 мая

80 год з часу (1946) адкрыцця дзіцячага сада №2 «Зёрнышко».

Чэрвень

7 чэрвеня

25 год назад (2001) быў адкрыты тэрытарыяльны цэнтр сацяльнай аховы сям’і і дзяцей. Па рашэнні Жодзінскага гарадскога выканаўчага камітэта ад 28.08.2003 года № 23 Цэнтр быў рэарганізаваны і перайменаваны ў дзяржаўную ўстанову «Жодзінскі тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва».

21 чэрвеня

75 год з дня нараджэння Лукашэвіч Ніны Пятроўны (21.06.1951, в. Пятрова Гута, Бранскай вобл.) беларускага вучонага ў галіне земляробства і раслінаводства. Доктар сельскагаспадарчых навук (1995), аўтар больш 130 навуковых прац. У 1972-1986 гг. малодшы навуковы супрацоўнік лабараторыі яравых збожжавых культур, Беларускага навукова-даследчага інстытута земляробства, 1986-1988 гг. старшы навуковы супрацоўнік лабараторыі селекцыі зернебабовых культур. 3 2004 г. – загадчыца кафедры кормавытворчасці і вытворчага навучання Віцебскай ордэна «Знак Пашаны» дзяржаўнай акадэміі ветэрынарнай медыцыны.

Ліпень

1 ліпеня

35 год назад (1991) адчынілася дзіцяча-юнацкая спартыўная школа Жодінскага гарвыканкама. У 1992 г. школа атрымала статус спецыялізаванай дзіцяча-юнацкай школы алімпійскага рэзерву.
30 год назад (1996) ў г. Жодзіна шляхам зліцця былых ПТВ №75 (1996), ПТВ №149 (1980) і вучэбна-вытворчага аддзела адукацыі Жодзінскага гарвыканкома быў створаны Цэнтр прафесійнай адукацыі, які 7 чэрвеня 2000 г. ператвораны ў Жодзінскі прафесійны ліцэй (ЖПЛ). 3 2022 г. – УА «Жодзінскі дзяржаўны каледж».

11 ліпеня

85 год назад (1941) была сфарміравана 30-я асобная чыгуначная брыгада ў г. Мічурынск Тамбоўскай вобласці на базе 8-га Чырвонасцяжнага палка ім. Вараўскага. У 1992 г. брыгада была пераведзена ў Жодзіна.

Жнівень

1 жніўня

60 год таму (1966) на базе СШ №4 была арганізавана станцыя юных тэхнікаў. Першым дырэктарам быў прызначаны Касым Абрахмановіч Тазетдзінаў (1966–1968). У 2005 годзе на базе Станцыі юных тэхнікаў г. Жодзіна быў створаны ДУА «Жодзінскі цэнтр тэхнічнай творчасці навучэнскай моладзі». З 2015 года перайменаваны ў філіял «ТэхнаАрт» Дзяржаўнай ўстановы дадатковай адукацыі «Цэнтр творчасці, турызму і экскурсій дзяцей і моладзі г. Жодзіна».

10 жніўня

90 год з дня нараджэня Папковіча Аляксандра Аляксандравіча (10.08.1936, в. Чэрніца Смалявіцкага р-на 26.01.2005), жыхара г. Жодзіна, з 1959 г. на ААТ «БелАЗ» – інжынер-эканаміст, з 1966 г. – начальнік планава-эканамічнага аддзела. У 1998 г. А. А. Папковічу прысвоена ганаровае званне «Заслужаны эканаміст Рэспублікі Беларусь».

22 жніўня

75 год назад (1951) пачала працаваць вочна-завочная агульнаадукацыйная школа г. Жодзіна, як самастойная адміністратыўная ўстанова.

Верасень

30 год назад (1996) арганізавана узорная студыя эстраднага танца «Уличный балет» на базе ПК «БЕЛАЗ».

1 верасня

70 год з часу (1956) адкрыцця СШ №2.
55 год назад (1971) была створана СШ №5, якая пачала працаваць на базе СШ №4, а ў 1972 г. пераехала ў новы будынак.
40 год назад (1986) адчынілася СШ №7, якая ў 1991 г. атрымала статус беларускай гімназіі. 3 марта 2005 г. стала ДУА «Гімназія №1 г. Жодзіна».
45 год з часу (1986) адкрыцця дзіцячага сада №20 «Кузнечик». У жніўні 2009 года перайменаваны ў ДУА «Дашкольны цэнтр развіцця дзіцяці г. Жодзіна».

19 верасня

90 год з дня нараджэння Лашука Аляксандра Фёдаравіча (1936, в. Лаўля Смалявіцкага р-на Мінскай вобл.), жыхара г. Жодзіна, токара-універсала ААТ «БелАЗ». У 1978 г. удастоены ганаровага звання «Заслужаны машынабудаўнік БССР». Неаднаразова абіраўся ў прафсаюзны камітэт завода, дэпутатам Жодзінскага гарадскога, Мінскага абласнога саветаў. Узнагароджаны ордэнамі Леніна, Працоўнага Чырвонага Сцяга, Працоўнай славы 2 і 3 ступені.

27 верасня

90 год з дня нараджэння Копціка Івана Канстанцінавіча (27.09.1936, в. Рачкевічы Капыльскага р-на Мінскай вобл. – 04.02.2025), беларускага вучонага-селекцыянера. Доктар сельскагаспадарчых навук (1996), «Заслужаны працаўнік сельскай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь» (1997). З 1987 па 2003 год загадваў лабараторыяй азімай пшаніцы Беларускага навукова-даследчага інстытута земляробства.

30 верасня

60 год таму (1966) празвінеў першы званок у прафесійна-тэхнічным вучылішчы №75. Першы дырэктар малады канструктар Беларускага аўтамабільнага завода Віктар Іванавіч Міхейкін. У цяперашні час УА «Жодзінскі дзяржаўны каледж».

Кастрычнік

3 кастрычніка

65 год назад (1961) Беларускі навукова-даследчы інстытут жывёлагадоўлі (БелНДІЖ, заснаваны ў снежні 1949 г. на базе аддзела жывёлагадоўлі Інстытута сацыялістычнай сельскай гаспадаркі АН Беларусі) пераехаў у г. Жодзіна. Цяпер – РУП «НПЦ НАН Беларусі па жывёлагадоўлі».

27 кастрычніка

35 год з часу (1991) асвячэння храма св. Архангела Міхаіла. Царква пабудавана на ахвяраванні гараджан.

31 кастрычніка

30 год назад (1996) ў Мінску на III міжрэгіянальнай выставе-кірмашы быў падпісаны дагавор аб супрацоўніцтве (пабрацімстве) паміж г. Жодзіна і г. Мыцішчы Маскоўскай вобласці.

Лістапад

155 год з часу (1871) заснавання чыгуначнай станцыі «Жодзіна».
75 год таму (1951) ўвод у эксплуатацыю кірпічнага будынка СШ №1.
60 год таму (1966) у Жодзіна створаны Жодзінскі філіял вячэрняга агульнатэхнічнага факультэта Беларускага паліэхнічнага інстытута (1966–1991). Дэканам філіяла быў прызначаны Яўген Фаміч Ільіч. На выкладчыцкую працу былі залічаны спецыялісты БелАЗа. У працы дзяржаўных экзаменацыйных камісій удзельнічалі інжынеры В. І. Лук’яненка і Дзмітрый Іванавіч Сыракваш, галоўныя канструктары Заля Львовіч Сіроткін, Анатоль Іванавіч Зотаў і многія іншыя.

4 лістапада

95 год таму (1931) адкрылася СШ №1. У 1930 г. адбылося аб’яднанне Жодзінскай сельскай і чыгуначнай школ у адзіную працоўную палітэхнічную школу. 3 1931 г. яна стала сямігодкай, з 1936 г. – сярэдняя школа, а першы выпуск прыйшоўся на 1939 г.

25 лістапада

35 год з часу (1991) адкрыцця гандлёвага цэнтра «Універмаг». Цяпер ААТ «Жодзінскі гандлёвы цэнтр».

30 лістапада

75 год назад (1951) пачала працаваць Смалявіцкая ДРЭС, якая 11 чэрвеня 1979 г. загадам Мінэнерга СССР №44 перайменавана ў Жодзінскую ЦЭЦ.

Снежань

19 снежня

100 год з дня нараджэння Усанькова Мікалая Матвеевіча (19.12.1926, в. Верацея Дзямідаўскага р-на Смаленскай вобл. – 19.05.1992), трэцяга дырэктара ААТ «БелАЗ» (1972–1976). Узнагароджаны ордэнамі Славы III ступені, Кастрычніцкай Рэвалюцыі, Працоўнага Чырвонага Сцяга, медалём «За адвагу».
90 год з дня нараджэння Трафімава Альберта Фёдаравіча (25.11.1936 г. Барысаў, Мінскай вобл. – 21.12.2024) беларускага вучонага ў галіне жывёлагадоўлі. Доктар сельскагаспадарчых навук (1988), прафесар (1991), чл.-кар. Акадэміі аграрных навук РБ, аўтар каля 300 навуковых прац, сярод якіх 9 кніг, падручнік для ВНУ, 12 аўтарскіх пасведчанняў і патэнтаў. З 2006 года галоўны навуковы супрацоўнік Навукова-практычнага цэнтра Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі па жывёлагадоўлі.